Andrzej Tęczyński herbu Topór (zm. latem 1411 r.) — kasztelan krakowski, syn Jana z Tęczyna i Anny ze Zdakowa herbu Leliwa. Brat Nawoja, Piotra, Anny, Jadwigi i Prachny, przyrodni brat Jana i Mikołaja. Od 1402 roku związany z dworem królowej Anny Cylejskiej, od 1406 roku podstoli krakowski, od 1407 roku starosta podolski, od 1410 roku kasztelan wojnicki. Wystawił własną chorągiew na czele której walczył w bitwie pod Grunwaldem. W 1408 roku poślubił córkę Dymitra z Goraja, Annę. Z małżeństwa przyszło na świat trzech synów: Jan, Nawój i Andrzej oraz córka Anna, od stycznia 1424 roku żona Jana "Głowacza" Oleśnickiego. Andrzej Tęczyński zmarł przedwcześnie najprawdopodobniej późnym latem 1411 roku.
Biografia[]
Ojciec przeznaczył mu karierę świecką. Pierwszym znanym wystąpieniem publicznym Andrzeja był udział w wyprawie na komitat Sáros w 1401 roku. Dostał się wtedy do niewoli węgierskiej. Od 1402 roku związany dworem królowej Anny Cylejskiej. Po śmierci ojca objął swój pierwszy urząd - wiosną 1406 roku został podstolim krakowskim. Wkrótce otrzymał kolejny, po 8 marca 1407 roku został starostą podolskim. Jesienią 1407 roku znalazł się w grupie dworzan podejrzewanych o romans z królową Anną, z tego powodu być może czasowo usunął się dworu, nie został jednak w żaden sposób ukarany. W listopadzie bawił na Lubelszczyźnie, gdzie konkurował o rękę jednej z córek nieżyjącego już Dymitra z Goraja, jego rywalami byli m.in. Dobrogost z Szamotuł, Zawisza i Dobiesław z Oleśnicy czy Mikołaj z Chrobrza. Do ślubu z marszałkówną Anną Gorajską doszło najprawdopodobniej w styczniu lub lutym 1408 roku, w listopadzie tego roku w dokumentach byli już nazywani małżeństwem. Para doczekała się trzech synów: Jana, Nawoja i Andrzeja oraz córki Anny. Od jesieni 1408 do 1410 roku Andrzej Tęczyński rzadko opuszczał Kraków, długo procesował się z macochą i popadał w długi. Między 18 a 26 kwietnia 1410 roku awansował na kasztelanię wojnicką. Na wojnę z zakonem krzyżackim wystawił własną, prywatną chorągiew na czele której stał osobiście. Niezbędną na wyprawę gotówkę uzyskał sprzedając część majątku. Jan Długosz w swoich kronikach oskarżył Tęczyńskiego o zbuntowanie rycerstwa podczas oblężenia Malborka. Zaślepiony miłością do pięknej żony miał podżegać rycerstwo do odstąpienia od przeciągającego się oblężenia. Tęczyński mógł mieć posłuch u rycerstwa małopolskiego, słusznie obawiającego się zniszczenia ich dóbr przez wojska węgierskie, natomiast zmęczenie długą kampanią dało się we znaki wszystkim rycerzom. Dobrze zapowiadającą się karierę polityczną Andrzeja Tęczyńskiego przerwała jego przedwczesna śmierć, po 23 czerwca 1411, a przed 25 czerwca 1412 roku, kiedy to w dokumentach jego małżonka Anna określana jest mianem wdowy. Młodszy brat Andrzeja, przeznaczony do kariery duchownej Nawój, jeszcze przed 10 września 1411 roku zrezygnował ze wszystkich stanowisk kościelnych i został osobą świecką, prawdopodobnie musiał już wtedy zastąpić Andrzeja w roli głowy rodu. Jesienią 1411 roku Andrzej nie został też wymieniony wraz braćmi Nawojem i Piotrem przy sprzedaży części majątku. W tej sytuacji przyjmuje się, że późnym latem 1411 roku Andrzej Tęczyński musiał już nie żyć.
Bibliografia[]
- "Tęczyńscy. Studium z dziejów polskiej elity możnowładczej w średniowieczu", J. Kurtyka, Societas Vistulana Kraków 2017"
Galeria[]
Grafiki promocyjne Korona królów. Jagiellonowie[]
Sezon IV[]
